Thành phố Bến Tre khảo sát cây cổ thụ đăng ký Cây Di sản Việt Nam
Trong khuôn khổ các hoạt động nhân Lễ đón nhận Bằng công nhận Cây Di sản Việt Nam – cây Thiên Tuế Đình Phú Nhuận, xã Phú Nhuận, ngày 10/01/2025, ông Nguyễn Văn Thương, Ủy viên Ban thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre đã dẫn đầu đoàn khảo sát bao gồm PGS.TS Nguyễn Công Thuận, Ủy viên Ban chấp hành Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam; TS. Phạm Văn Luân, trường ĐH Văn hóa thành phố Hồ Chí Minh, Có vấn nhóm Sáng tạo rẻ Bến Tre, Chuyên gia cây Di sản Việt Nam đã có chuyến điền dã thực địa các cây cổ thụ có tiềm năng đăng ký cây Di sản Việt Nam.
Tại đình Phú Nhuận, xã Phú Nhuận, thành phố Bến Tre, Chánh Bái Trần Văn Kỵ, Trưởng Ban quản lý di tích đình Phú Nhuận đã hướng dẫn khảo sát cây Dầu cổ thụ trong khuôn viên đình Phú Nhuận, cạnh Miếu Bà, theo đánh giá của TS. Phạm Văn Luân, cây Dầu cổ thụ ngay bên sân Miếu Bà có độ tuổi trên 100 tuổi và có liên hệ mật thiết đến các câu chuyện được người dân thờ cúng Miếu Bà trao truyền… Cây Dầu cỏ thụ này đủ điều kiện đăng ký cây Di sản nhưng theo hướng gắn kết với cây Thiên Tuế để trở thành quần thể 2 cây Di sản đình Phú Nhuận.
Đến đình Phú Tự, xã Phú Hưng, đoàn đã khảo sát cây Khế 200 năm tuổi và cây Thị 300 năm tuổi (độ tuổi ước đoán theo kinh nghiệm dân gian). PGS.TS Nguyễn Công Thuận cho rằng cả hai cây cổ thụ này đều có tiềm năng đăng ký Cây Di sản, đặc biệt là cây Thị rất quý hiếm ở phía Nam, cả hai cây đều có giá trị minh họa sống động cho các giai thoại dân gian về các câu chuyện “Ăn Khế trả vàng”, quả thị trong chuyện cổ tích Tấm Cám…
Theo TS. Phạm Văn Luân, đình Phú Tự có khuôn viên rộng, nơi có đến 3 cây cổ thụ rất đặc biệt, vấn đề là Bến Tre chưa có kinh nghiệm đăng ký quần thể cây Di sản Việt Nam, đối với các cây cổ thụ đăng ký tiếp sau vẫn đăng ký độc lập hay có sự liên kết, kế từ hồ sơ cây Di sản đã được công nhận bên cạnh… rất cần sự hướng dẫn của Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (VACNE).
Điểm khảo sát sau cùng là khuôn viên Thánh thất Cao Đài Ban chỉnh Bến Tre, Nhà tu Thượng Thừa, phường 6, thành phố Bến Tre với quần thể 9 cây Điệp, cây Dầu cổ thụ, trong đó cây Điệp được nhà nghiên cứu Đỗ Văn Công cho rằng có độ tuổi cao nhất trong số các cây cổ thụ ở Bến Tre.
Theo TS. Phạm Văn Luân cây Điệp cổ thụ (trong ảnh dưới) ước khoảng 400 –500 năm, cây có đến 7-8 người đo vòng tay… Các cây cổ thụ ở khuôn viên Nhà tu Thượng Thừa, phường 6, thành phố Bến Tre hội tụ trên 1 vùng đất thiêng gắn liền với Đức Giáo Tông Nguyễn Ngọc Tương và Hội thánh Cao Đài Ban chỉnh Bến Tre đã là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp tỉnh nên bước đầu có thể nói cây Điệp đã đủ điều kiện đăng ký Cây Di sản Việt Nam.
PGSTS. Nguyễn Công Thuận cho rằng ở Nam Bộ chưa có cây Điệp nào cổ thụ như vậy, đây là loài gắn liền với tuổi học trò, sân trường… nên là kho tàng của các câu chuyện dân gian nếu có quá trình khảo cứu, điền dã dân gian
Phát biểu kết thúc chuyến khảo sát, ông Nguyễn Văn Thương PCT Thường trực UBND Thành phố Bến Tre đã đề nghị PGS.TS Nguyễn Công Thuận, TS. Phạm Văn Luân báo cáo VACNE hỗ trợ thành phố Bến Tre tiếp cận quá trình nghiên cứu, xây dựng hồ sơ đăng ký cây Di sản Việt Nam đối với các cây cổ thụ đã hội đủ điều kiện, thành phố Bến Tre sẽ phấn đấu để trở thành 1 điểm đến du lịch giáo dục lịch sử-văn hoá và sinh thái nhân văn theo Chương trình “Bảo tồn di tích – phát triển du lịch thành phố Bến Tre theo bóng cây Di sản Việt Nam”, đẩy mạnh kết nối các tour tuyến, điểm du lịch sinh thái nhân vă du lịch tâm linh ở thành phố Bến Tre với các quần thể Di tích cấp tỉnh – cây Di sản ở đình Phú Tự, xã Phú Hưng, đình Phú Nhuận, xã Phú Nhuận và Thánh thất Cao Đài Ban chỉnh, phường 6, thành phố Bến Tre.
Khôi Nguyên
