“Ngoại giao cây tre” và cảm nhận của sinh viên …

Vào 17h30 ngày 24 tháng 4 năm 2025, tại Viện Viễn Đông Bắc (EFEO) Thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra Tọa đàm lần thứ 32 với chủ đề “Cây tre ở khắp châu Á? Khái niệm “ngoại giao cây tre” trong khu vực” với sự tham dự của các nhà nghiên cứu, học giả trong và ngoài nước, sinh viên các trường ĐH Văn hóa, ĐH Sư phạm Tp Hồ Chí Minh, trường Cao đẳng Phát thanh & Truyền hình (VOV)… TS. Pierre Grosser đến từ Học viện Chính trị Paris, diễn giả Tọa đàm đã trình bày bài chia sẻ rất thú vị, được đông đảo cử tọa chăm chú theo dõi và đặt câu hỏi.

Theo TS. Pierre Grosser chia sẻ tại buổi tọa đàm, tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 29 (năm 2016), cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lần đầu nhắc đến “trường phái ngoại giao độc đáo, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”. Tiếp đó, đến Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào tháng 12/2021, tiếp tục được cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắc lại nhưng có bổ sung thêm nội dung: “trường phái đối ngoại và ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam” với đặc trưng cơ bản là: “Mềm mại, khôn khéo nhưng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, kiên định, can trường trước mọi thử thách, khó khăn vì độc lập dân tộc, vì tự do, hạnh phúc của Nhân dân. Đoàn kết, nhân ái nhưng kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia – dân tộc. Biết nhu, biết cương, biết thời, biết thế, biết mình, biết người, biết tiến, biết thoái, “tùy cơ ứng biến”, “lạt mềm buộc chặt”.

Ngoại giao “cây tre” là sự phản ánh đường lối đối ngoại thời kỳ đổi mới của Đảng ta. Đó là đường lối đối ngoại: “độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia – dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hiệp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”.

Với chủ đề  “Cây trẻ ở khắp châu Á? Khái niệm “ngoại giao cây tre” trong khu vực” ông Pierre Grosser mang đến không phải là đánh giá mức độ thoả đáng của khái niệm, mà là đặt nó vào bối cảnh so sánh – theo chiều thời gian, không gian, và cả ở cấp độ lý thuyết. Tính linh hoạt này từng tồn tại trong chính sách ngoại giao của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà trong những năm chiến tranh. Thái Lan từng tự xem mình là hiện thân tiêu biểu của “ngoại giao cây tre” trong lịch sử chống lại chủ nghĩa thực dân, và một lần nữa vào những năm 1970. Ta cũng thấy những giao thiệp khá tương tự trong chiến lược lớn của Singapore. Các quốc gia châu Á, nằm gần Trung Quốc và trong khu vực mà Hoa Kỳ quan tâm, phải đối mặt với những thách thức tương tự và có cách điều hướng bối cảnh khu vực khá giống nhau. Cuối cùng, nếu theo dõi các cuộc tranh luận về định hướng chính sách đối ngoại tại Trung Đông, ta cũng bắt gặp các chính sách được ca ngợi là “phức hôn” (tức là có nhiều đối tác chính trị thân cận), và thường rất linh hoạt, như Thổ Nhĩ Kỳ giữa phương Tây và Nga, hay các quốc gia vùng Vịnh.

Thông qua buổi tọa đàm lần này, TS. Pierre Grosser đã mang đến những kiến thức và kinh nghiệm và góc nhìn của mình về “ngoại giao cây tre”. Là sinh viên thực tập cuối khóa của Khoa Quản lý Văn hóa nghệ thuật và cũng là thế hệ trẻ của Việt Nam chúng em rất biết ơn và trân trọng về những chia sẻ của TS. Pierre Grosser. Là những người trẻ chúng em nhận thức trách nhiệm của mình trong việc trau dồi bản thân và đóng góp vào sự phát triển đất nước trong bối cảnh hiện nay.

STT, BTT – Mộng Mơ