KÝ ỨC CHIẾN TRẬN QUẢNG TRỊ
Lời tác giả: Sáng nay dự buổi trò chuyện ĐẤT NƯỚC KHÔNG CÓ SÔNG NGÂN… chờ đến tương lai ngày Việt Nam xóa nhòa những chia cắt.
Đọc lại bài cũ năm 2022 trong tâm thế trung dung, bởi cuộc chiến nào cũng mất mát tang thương!
….
Lê Ngọc Hân- Một bạn trẻ sinh ra và lớn lên ở miền Nam đã ghi lại cảm xúc sau khi đọc “Ký ức chiến trận”.
Cảm ơn cháu nhiều nhé!
(Nguyễn Xuân Vượng)
——-
Trân trọng giới thiệu:
KÝ ỨC CHIẾN TRẬN QUẢNG TRỊ
Cầm trên tay cuốn sách “Ký ức chiến trận Quảng Trị” do tác giả tặng, tôi cảm động món quà quý, mình thật may mắn vì sách chỉ in 300 bản.
Chúng tôi, lứa sinh sau 1975, đề tài chiến trận chưa bao giờ có sự hấp dẫn bởi đã bị học, bị nghe suốt quãng đời học sinh-sinh viên. Bất ngờ, “Ký ức chiến trận Quảng Trị” lại cực kỳ hấp dẫn, tác giả đã viết một cách chân thực về ký ức đã trải qua, như một bộ phim tư liệu lịch sử cuốn hút. Một trong những điều tôi trân quý là tác giả đã nép cái tôi để đưa ra những góc nhìn khách quan nhất có thể để thế hệ sau có cảm nhận rõ ràng hơn về quá khứ.
Chàng thanh niên Nguyễn Xuân Vượng khoác áo lính bước vào chiến trường, anh có sức cuốn hút rất nhiều chị em, dù vậy, với tinh thần trách nhiệm cao, nghĩ đến tương lai của các cô gái, người lính thanh niên ấy luôn thẳng thắn, nghiêm túc từ chối tất cả, và chỉ giữ lại ân tình theo cả cuộc đời.
Từ cô em B “ Ngày đầu mặc áo lính ngày nhập ngũ (18-05-1971), em B học lớp 8, Anh phải nói lời cảm ơn B vì những tình cảm em đã dành cho anh khi đó. … nhưng B ơi, phía trước anh còn biết bao gian truân vất vả, kể cả hy sinh tính mạng mình… Trân trọng và nhớ mãi cô em gái bé nhỏ năm xưa, cầu mong em luôn may mắn và hạnh phúc”
Đến kỷ niệm với “em gái đó tên Dung, đang làm kế toán ở mỏ Cromit Cổ Định…Đây là lần đầu tiên trong đời tôi đi chơi đêm với con gái… Chúng tôi nói đủ thứ chuyện với nhau nhưng tôi luôn giữ một khoảng cách nhất định với em… cho đến khi chia tay vào lúc nửa đêm…Dung ạ, anh vẫn luôn nhớ về em với những kỷ niệm thật trong sáng, với tất cả sự trân trọng của riêng mình!”
Trải dài xuyên suốt tác phẩm là những câu chuyện đời thường của những người lính, rất đỗi bình dị. Mỗi chân dung một mảnh đời khác nhau, thầm lặng trong cuộc chiến. Số phận của tất cả những người lính ở Việt Nam cũng như trên thế giới, đều như nhau, buồn vui, cười đó khóc đó, và nằm xuống bất cứ khi nào.
“Đại đội trưởng tên Bảy quê Hà Tĩnh, lính tráng vẫn gọi anh là Bẩy Cối”
“Anh Nam là người Nghệ An, người bé như con nhái bén, da đen, mắt lúc nào cũng mòng mọng nước. Anh Nam ăn nói hoạt bát…”
“Chính trị viên tên Ngữ người Hải Phòng trông cao ráo, phong nhã…. Anh Ngữ nói năng kín đáo đúng theo kiểu cán bộ chính trị. Tuy vậy anh không phải loại thâm hiểm, thủ đoạn và cũng không phải loại người hãnh tiến, đạp lên người khác mà đi. Anh có suy nghĩ của người trí thức cầm súng.”
“Đại đội phó tên Kê, quê huyện Nam Sách, Hải Dương người lùn chắc như nắm cơm và hay quan trọng hóa mọi việc.”
Sự khốc liệt của chiến tranh được ví von “cối xay thịt Quảng Trị”, những người lính vẫn tiến bước vào trận địa.
“Chấp nhận dấn thân vào nơi trận mạc là một chấp nhận vô cùng mạo hiểm nhưng chúng tôi ý thức được nghĩa vụ của thanh niên khi Tổ quốc lâm nguy”
Tác giả ghi chép tỉ mỉ câu chuyện của những người lính đã rời xa dương thế và chỉ còn trong ký ức của đồng đội như Đỗ Chu Bỉ, Nguyễn Quang Thông, Nguyễn Huy Hoàng … “mãi mãi là đồng đội, người Anh hùng của chúng tôi”. Từng dòng chữ trên những trang sách làm tôi lặng người, rơi nước mắt.
Chẳng hay những lần nghe trộm nhạc của miền Nam trong những giờ giải lao, tác giả đã nghe bài hát Chiến sĩ vô danh của nhạc sĩ Phạm Duy, riêng tôi, khi đọc từng trang sách “Ký ức chiến trận Quảng Trị” bên tai tôi văng vẳng giọng của thầy tôi-GS Trần Văn Khê, người rất thích hát bài này
Mờ trong bóng chiều
Một đoàn quân thấp thoáng
Núi cây rừng
Lắng tiếng nghe hình dáng
Của người anh hùng
Lạnh lùng theo trống dồn
Trên khu đồi nương
Im trong chiều buông. […]
Gươm anh linh đã bao lần vấy máu
Còn xác xây thành, thời gian luống vô tình.
Rừng trầm phai sắc
Thấp thoáng tàn canh
Hỡi người chiến sĩ vô danh…
Mấy hôm trước, tôi đã kể hào hứng với em sinh viên vài chi tiết trong cuốn sách, về tâm lý về nghị lực của những người lính lựa chọn khoác súng ra chiến trường. Nội dung sách như những viên gạch bước đệm đầu tiên khái quát về cuộc chiến, không sa đà vào các chi tiết phức tạp của lịch sử dễ khiến những độc giả trẻ khó hiểu, khó cảm nhận. Đơn giản, chậm chậm, những thước phim quá khứ “chuyện đã xảy ra như thế đó”.
Giá như, các em sinh viên có cơ hội đọc tác phẩm này, nhìn thấy lát cắt khác về chiến tranh qua câu chuyện người lính. Thế hệ trẻ đang chơi vơi sẽ nhìn thấy sự phấn đấu không ngừng, suy nghĩ sâu sắc, ân tình của thế hệ trước với bạn bè, đồng đội, quê hương.
Đối với tôi, khép sách lại chẳng có bên thắng bên thua, mà là lời cảm ơn tất cả đã dừng lại, để người nông dân ra đồng, người công nhân vào nhà máy sản xuất, và các thanh niên tiếp tục đến trường, học thêm kiến thức xây dựng đất nước.
NGỌC HÂN
Đêm mưa, 31/08/2022
GIẤC MƠ NGƯỜI LÍNH
Ta như con chim lạ
Bay ngang cánh đồng hoang
Sải cánh chiều đã mỏi
Bình yên không chốn này?
Đã bao lần thay pháo
Đã bao lần thêm quân
Lửa đầu nòng cuồn cuộn
Như sóng dữ trào dâng.
Lính thiếu từng hạt muối
Thiếu từng phong lương khô
Phong bì trong ba lô
Thiếu từng con tem nhỏ.
Máu thấm nơi chiến địa
Mạng sống coi bằng không
Chỉ mong con tim đỏ
Còn đập khi trở về.
Mơ mái trường êm ả
Mơ cổng trường cao xa
Giấc mơ giản dị quá
Mà mơ hoài không thôi.
Nguyễn Xuân Vượng, Quảng Trị năm 1972
(Bài thơ đã được cố nhạc sỹ Nguyễn Thuỵ Kha phổ nhạc và được Đài Tiếng nói Việt Nam thu âm, một số ca sỹ trình bày).
