PHÚ TÂN, AN GIANG – VÙNG ĐẤT HẤP DẪN CỦA CHUYẾN ĐI THỰC TẾ MÔN HỌC PHÁT TRIỂN ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỘNG ĐỒNG
Hình 1: Chùa Tây An Cổ Tự – Nguồn: Nguyễn Vũ Hiên, 2025
Sau chuyến tiền trạm An Hòa Tự, Ban Tổ chức chuyến đi thực tế môn PTĐSVHCĐ lớp 18-2 đã quyết định dựa trên kết quả của chuyến đi tiền trạm lần 1 dưới sự cho phép, hướng dẫn tận tình từ TS. Phạm Văn Luân, thực hiện tiền trạm lần 2 phục vụ chuyến đi ngày 04-05/10/2025 (dự kiến). Thành phần tham gia thực hiện tiền trạm lần 2 vẫn là sinh viên Trần Thanh Toàn và sinh viên Nguyễn Vũ Hiên – đại diện BTC. Tiền trạm lần 2 này được diễn ra vào ngày 01/9/2025 từ 7h30 – 13h00 với các địa điểm tiền trạm tiếp theo là Tây An Cổ Tự và các làng nghề như làm Tranh Kiếng, làm mộc, đan lát.
Hình 2: Nhóm sinh viên làm việc với ông Võ Văn Hồng – Trưởng Ban quản lý di tích – Nguồn: Trần Văn Thanh, 2025
Ở chùa Tây An Cổ Tự, nhóm sinh viên tiền trạm rất may mắn khi gặp được ông Võ Văn Hồng – Trưởng Ban quản lý di tích, được ông tiếp chuyện và chia sẻ tận tình, đầy tâm huyết của một bậc hiền nhân với di tích lịch sử, mặc dù không có hẹn gặp trước. Ông chia sẻ những câu chuyện về lịch sử hình thành và phát triển của chùa, những câu chuyện liên quan đến đạo Bửu Sơn Kỳ Hương – mối liên hệ giữa đạo này với đạo Phật Giáo Hòa Hảo,… Cuộc trò chuyện rất hấp dẫn, nhóm sinh viên chúng em bị cuốn vào câu chuyện không biết khi nào. Với một người tâm huyết, ông rất mong muốn chùa Tây An Cổ Tự được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử cấp tỉnh. Tuy nhiên, do một số lý do khác nhau, có thể kể đến như di tích liên quan đến vấn đề chính trị và quan điểm của những vị quản lý di tích trước, dẫn đến tình trạng đến nay di tích vẫn chưa được xếp hạng. Ông chia sẻ điều này với nỗi trăn trở ngôn nguôi thể hiện qua giọng nói, ánh mắt đầy sự quyết tâm, hi vọng rằng di tích sẽ sớm được xây dưng hồ sơ xếp hạng – đây cũng là 1 gợi mở cho đề tài nhóm khi lớp 18-2 thực hiện chuyến đi thực tế… Đặc biệt, qua chia sẻ trong quá trình chuẩn bị chuyến đi đến chùa Tây An, chúng em được biết ngôi chùa này có liên quan đến Đạo Dừa Nguyễn Thành Nam. Theo TS. Phạm Văn Luân, Kỹ sư Nguyễn Thành Nam (ông Đạo Dừa) sau 7 năm du học ở Pháp về đã rời quê hương đến chùa Tây An tu tập, hành đạo để cầu nguyện cho đất nước được hòa bình, người dân không còn sống trong khói lửa chiến tranh…
Di ảnh thờ trên bàn thờ ông Đạo Dừa có 4 chữ “BSKH” (viết tắt: Bửu Sơn Kỳ Hương) ở 4 góc. – Nguồn: Nhóm STT Bến Tre.
Sau khi đến chùa Tây An, tu luyện – Đạo Dừa Nguyễn Thành Nam đã tạo nên 1 hiện tượng xã hội – văn hoa tâm linh độc đáo trên 60 năm qua vẫn còn để lại những dấu ấn sâu đậm đến tận hôm nay… (PhạmVăn Luân, 2020), “Di sản văn hóa Bến Tre trước ngưỡng cửa cách mạng công nghiệp lần thứ tư – góc nhìn từ phân tích SWOT”, Kỷ yếu Hội thảo Khoa học xã hội năm 2020 “Văn hóa và văn minh đô thị ở các nước Đông Nam Á trong bối cảnh cuộc cách mạng 4.0”, NXB Khoa học và Kỹ thuật-2020. Tr. 82-96.
Hình 3: Ông Võ Văn Hồng cùng nhóm sinh viên ở con đường vào Trường Tiểu học B Long Giang
Nguồn: Trần Văn Thanh, 2025
Thông qua cuộc trò chuyện, nhóm sinh viên chúng em còn biết thêm về cuộc đời đầy sự cống hiến, nhân ái của ông. Ông chia sẻ: ngày xưa, ở xã của ông sinh sống có xây một ngôi trường tiểu học, nhưng khi xây xong thì ngôi trường không có đường để đi vào do quy hoạch, vì trường nằm cách đường chính một đoạn. Lúc bấy giờ, trường đã xây xong, muốn có đường vào trường phải mua lại đất của dân. đất của nhà ông lại nằm trên cái đường mở vào trường tiểu học mới xây đó. Chính quyền địa phương nói sẽ mua lại đất của ông với số tiền lớn để mở đường vào trường. Ông chia sẻ: ông không bán đất đó, mà ông sẽ cho phép mở đường vào trường ngay trên đất của ông. Quyết định này của ông đã làm cho chính quyền địa phương phải sửng sốt. Khi nhóm sinh viên chúng em nghe được rất ngưỡng mộ trước nghĩa cử cao đẹp của ông. Ông nói lý do để làm việc đó là ông muốn trả ơn cho đất nước, để có được hòa bình như ngày hôm nay, đã biết bao máu xương phải đổ. Một lý do nữa mà nhóm cảm nhận từ chia sẻ của ông là ngày xưa, ông rất ham học, nhưng vì lúc đó chưa có điều kiện, nên ông đành bỏ lỡ việc học – ông kể trong sự rất tiếc nuối, đây cũng là một trong những nguyên nhân ông lại có nghĩa cử là hiến đất mở đường cho trường học.
Hình 4: Nhóm sinh viên khảo sát di tích Cột dây Thép – Nguồn: Trần Văn Thanh, 2025
Qua câu chuyện của ông, chúng em thấy được thêm nhiều khía cạnh, chiều kích khác nhau nữa về tôn giáo, tín ngưỡng. Thấy được mối quan hệ giữa đạo Bửu Sơn Kỳ Hương với việc phát triển đời sống văn hóa cộng đồng từ ông, cụ thể, ông nói: Ông phụng sự cho Chùa với ý nguyện báo ân cho tổ tiên, cha mẹ, ông bà bằng những việc làm thiết thực như trùng tu lại Chùa sau khi tiếp quản, xây dựng các hoạt động thiện nguyện cho các em học sinh hiếu học, đóng góp làm đường, xây cầu…. Từ những câu chuyện ông kể, chúng em khôn xiết cảm phục trước tấm lòng với đạo, với đời của ông.
Hình 5: Nhóm sinh viên khảo sát các làng nghề tại xã Long Điền – Nguồn: Trần Văn Thanh, 2025
Sau khi kết thúc buổi trao đổi tại chùa Tây An Cổ Tự, chúng em tiếp tục di chuyển đến các làng nghề thuộc xã Long Kiến như làng nghề làm tranh kiếng, làng nghề mộc và khảo sát tiếp ở di tích lịch sử Cột dây Thép. Chúng em nhận thấy, các làng nghề ở đây phân tán khá thưa thớt, chưa có sự quan tâm sâu sát trong bảo tồn và phát huy làm sao cho làng nghề phát triển bền vững. Tuy 2 chuyến đi tiền trạm các địa điểm làng nghề của nhóm gặp một số khó khăn, nhưng cuối cùng, nhóm khảo sát đã thực hiện thành công, đã xác định được các điểm đến, các hướng tiếp cận cho chuyến đi thực tế môn học không chỉ với mục tiêu học qua môn, hoàn thành bài thi hết môn điểm cao, mà quan trọng hơn cả là mỗi SV, mỗi nhóm sẽ có những ý tưởng, hành động thiết thực đóng góp phát triển đời sống văn hóa cộng đồng, làm vơi đi những trăn trở, khó khăn, góp phần thực hiện những khát vọng bao đời nay của bà con nhân dân Phú Tân trong bảo tồn, phát huy nên văn hóa bản địa đậm sắc màu tâm linh mà thân thương, bình dị dân dã như ở chính quê hương mình….
Trần Thanh Toàn và Nguyễn Vũ Hiên
