CHIA SẺ KINH NGHIỆM SỬ DỤNG AI LÀM NGHIÊN CỨU – THIẾT THỰC CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU SỬ DỤNG
Hình 1: TS Phan Hồng Đức-Viện Trưởng KBERI trình bày
Em tên là Trần Thanh Toàn-sinh viên năm 3, Khoa quản lý văn hóa, nghệ thuật, Trường Đại học Văn hóa TP. HCM rất hào hứng và cảm thấy thú vị khi nhận được thông tin về buổi học có nội dung chính về việc chia sẻ kinh nghiệm sử dụng công nghệ AI để làm nghiên cứu khoa học. Em xin chân thành cảm ơn TS. Phạm Văn Luân đã chia sẻ thông tin về buổi học đầy hữu ích này với em trong bối cảnh bản thân đang rất cần sự trợ giúp của AI trong quá trình nghiên cứu, học tập của mình. Em xin chân thành cảm ơn Ban tổ chức buổi học là Viện Kberi đã tổ chức buổi học thật bổ ích, thật thiết thực cho những nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu cách sử dụng AI từ những bước cơ bản đầu tiên khi tiếp cận với AI để làm nghiên cứu.
Buổi học được tổ chức vào khung giờ từ 20:00-23:00 vào ngày 11/8/2025 (thứ 2) với sự trình bày đầy tâm huyết, gần gũi và đầy chất lượng đến từ TS Phan Hồng Đức-Viện Trưởng KBERI. Chuyên ngành nghiên cứu của cô là kế toán, nên AI với cô có tính ứng dụng, chia sẻ và học hỏi là chính. Phần chia sẻ của cô rất phù hợp với các bạn làm nghiên cứu khối ngành kinh tế và khoa học xã hội. Buổi học hoàn toàn miễn phí thông qua Zoom, nhưng với em, những kiến thức, kinh nghiệm em nhận được sau buổi học vô cùng đáng giá. Buổi học nhằm chia sẻ kiến thức cho cộng đồng học thuật, nên các bạn có nhiều kinh nghiệm sử dụng AI trong nghiên cứu sẽ có cơ hội để chia sẻ những trải nghiệm bản thân trong quá trình sử dụng AI nghiên cứu.
Hình 2: Buổi học diễn ra đầy sôi động từ sự tương tác qua hộp chat
Trong buổi học, TS Phan Hồng Đức đã đặt ra nhiều câu hỏi gợi mở như: Bạn đã từng sử dụng những công cụ AI nào? đã sử dụng AI cho việc nghiên cứu chưa? đã tự tin với khả năng sử dụng AI của bản thân chưa? Nếu chấm điểm bản thân về việc sử dụng AI, bạn sẽ chấm bao nhiêu điểm?… Buổi học trở nên sôi động và hứng thú hơn khi sự tương tác được thể hiện rõ từ những câu hỏi này. Cô chỉ ra điểm khác biệt giữa phiên bản Chat GPT 5.0 với các phiên bản cũ, điển hình như phông chữ, fomat (thêm nguồn bài báo), các model cũ mất đi, tính năng nhiều hơn ở dấu “+” ở khung tìm kiếm, khám phá thêm chức năng “ChatGPT nên sử dụng tính cách nào?” trong “tùy chỉnh chat gpt” và cô chia sẻ kinh nghiệm nên dùng “robot” cho chức năng đổi giọng văn viết này,…..
Hình 3: Vận dụng tính ưu việt của Gemini Ultra Deep Think và Chat GPT 5 Thinking trong nghiên cứu
Ngoài ra, buổi học còn đem đến các hướng dẫn tìm ý tưởng nghiên cứu một cách chuyên nghiệp với những thao tác và câu lệnh đơn giản, ví dụ như: Hãy liệt kê cho tôi 30 citations, references phù hợp với để cương nghiên cứu topic ESG auditing. Các references bao gồm journal articles xếp hạng Q1 Scopus và A của ABDC list, không bao gồm MPDl publishers và các predatory joumals (tap chí ăn thịt) khác. Thông qua ví dụ này, em biết thêm được về Bảng xếp hạng ABCD-xếp hạng cho tờ báo uy tín trên trang ABCD.EDU.AU, trang này giúp các nhà nghiên cứu phân biệt và chọn lọc được các bài báo nghiên cứu chất lượng, có độ rating cao. Đồng thời, buổi học còn giúp em học hỏi thêm một số kỹ năng khi sử dụng AI trong nghiên cứu, đặc biệt là phần so sánh ChatGPT 5 Thinking vs Gemini Ultra Deep Think khi làm nghiên cứu, cụ thể như sau:
– Về tổng quan tài liệu và truy xuất kiến thức: Gemini vượt trội (tích hợp Google Scholar, thời gian thực, đặc thù kiến thức), còn ChatGPT tốt nhưng phụ thuộc vào công cụ ngoài.
– Về phân tích định lượng và thực thi mã: Gemini tốt, đang cải thiện; ChatGPT vượt trội (kinh tế lượng, Python/R/Stat, gỡ lỗi).
– Về xử lý tài liệu dài (ví dụ 10-K): Gemini vượt trội (của sổ ngữ cảnh siêu lớn), ChatGPT tốt nhưng có giới hạn chiều dài.
– Về quy trình suy luận: Gemini toàn diện, sâu sắc, có kiểm chứng (Deep Think), ChatGPT nhanh, lặp lại, định hướng bởi thông tin (Thinking).
– Về độ tin cậy và xác thực thông tin: Gemini cao (nhờ cơ chế Grounding mạnh mẽ), ChatGPT cao, nhưng cần kiểm chứng thủ công.
– Về API và tùy chỉnh: Gemini tốt, ChatGPT vượt trội (hệ sinh thái phát triển mạnh, linh hoạt).
– Ngoài ra, các học viên còn được ghi nhận ưu thế cho nghiên cứu kế toán định lượng: Gemini cho tổng quan và truy xuất nhanh; ChatGPT cho phân tích thực nghiệm, xử lý dữ liệu; Gemini cho phân tích bảo cáo tài chính; ChatGPT phù hợp cho dữ liệu mở, Gemini cho dữ liệu đóng; Gemini dễ chỉnh xác thuật toán và tích hợp báo cáo; ChatGPT cho nghiên cứu AI chuyên sâu, Gemini cho tích hợp dữ liệu lớn.
Buổi chia sẻ kinh nghiệm sử dụng AI do Viện KBERI tổ chức đã cung cấp cho em nhiều kiến thức thực tiễn và phù hợp cho cả người mới bắt đầu, lẫn người có kinh nghiệm trong nghiên cứu khoa học. Nội dung của buổi học giúp em hiểu rõ hơn về cách ứng dụng AI trong việc tìm ý tưởng, thu thập và xử lý tài liệu, đặc biệt là biết và phân biệt ưu – nhược điểm giữa ChatGPT 5 Thinking và Gemini Ultra Deep Think để ứng dụng phù hợp trong công việc, học tập sau này. Gemini vượt trội về truy xuất tài liệu thời gian thực, xử lý dữ liệu dài, suy luận sâu và độ tin cậy thông tin; còn ChatGPT mạnh hơn về phân tích định lượng, thực thi mã, API và tùy chỉnh. TS. Phan Hồng Đức đã minh họa qua ví dụ thực tế về tìm nguồn tài liệu chất lượng (Q1 Scopus, ABDC A) giúp em nắm kỹ thuật lọc thông tin khoa học uy tín. Bên cạnh đó, buổi học còn khuyến khích tương tác, chia sẻ kinh nghiệm và định hướng ứng dụng AI phù hợp từng lĩnh vực nghiên cứu, đặc biệt trong kế toán định lượng và khoa học xã hội- đây là những nội dung rất cần thiết khi em tham kảo vận dung trong bộ môn mình đang học có tính liên ngành rất cao như môn Phát triển đời sống văn hóa cộng đồng.
Trần Thanh Toàn
