VĂN MIẾU TRẤN BIÊN – ĐỊA CHỈ VĂN HÓA ĐẶC BIỆT TẠI ĐỒNG NAI
Tọa lạc tại phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, Văn Miếu Trấn Biên không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là biểu tượng văn hóa đặc sắc, thể hiện rõ tinh thần hiếu học, tôn sư trọng đạo của người Việt tại phương Nam.
Được xây dựng vào năm 1715 theo lệnh chúa Nguyễn Phúc Chu, Văn Miếu Trấn Biên là văn miếu đầu tiên ở vùng đất Nam Bộ, ra đời trong bối cảnh công cuộc mở cõi về phương Nam của các chúa Nguyễn. Công trình mang đậm tư tưởng tôn vinh Nho giáo, phát huy truyền thống quý trọng hiền tài, coi trọng giáo dục và gìn giữ các giá trị văn hóa Việt.
Văn Miếu được thiết kế theo lối kiến trúc truyền thống, phảng phất dáng dấp của Văn Miếu Quốc Tử Giám và ảnh hưởng từ kinh thành Huế xưa. Những mái ngói lưu ly xanh biếc, những cổng vòm chạm khắc tinh tế cùng không gian rộng mở, yên bình giữa hàng cây xanh mát và dòng sông uốn lượn, tạo nên khung cảnh vừa linh thiêng vừa thơ mộng. Đây là nơi mà mỗi bước chân vào đều cảm nhận được sự trầm mặc, thanh tịnh như chạm đến chiều sâu tâm linh và ký ức dân tộc.
Là công trình với hơn 300 tuổi ngày nay địa điểm này đã trở thành trung tâm văn hóa – giáo dục đắc sắc. Văn Miếu Trấn Biên là địa điểm thường xuyên tổ chức các sự kiện lớn của địa phương như: Lễ Tết thầy, lễ hội thơ, lễ hội báo xuân, lễ báo công, lễ viếng tiền nhân… Những hoạt động này không chỉ mang tính truyền thống mà còn góp phần giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn, tinh thần học tập và đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.
Với vai trò là trung tâm giáo dục và văn hóa tiêu biểu của tỉnh Đồng Nai và cả miền Nam, Văn Miếu Trấn Biên hiện lưu giữ nhiều giá trị văn hóa – lịch sử của các danh nhân, nhà giáo và hiền tài. Nơi đây vừa là không gian bảo tồn di sản, vừa là nơi truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ học tập và nối tiếp tinh thần dựng nước, giữ nước qua con đường tri thức. Năm 2016, Văn Miếu Trấn Biên chính thức được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia, khẳng định giá trị trường tồn của một địa chỉ văn hóa độc đáo và thiêng liêng tại miền Nam Tổ quốc.
Là một sinh viên ngành Quản lý hoạt động văn hóa xã hội đang thực tập cuối khóa, khi được đến thăm Văn Miếu Trấn Biên, em cảm nhận đây không chỉ là một công trình cổ, mà là một không gian văn hóa sống – nơi lưu giữ, nuôi dưỡng và lan tỏa tinh thần hiếu học, tôn sư trọng đạo của người Việt. Trong thời đại mà con người ngày càng chạy theo công nghệ và vật chất, những địa điểm như Văn Miếu là điểm tựa để nhắc nhở về giá trị cội nguồn văn hóa và trách nhiệm gìn giữ di sản. Em tin rằng việc bảo tồn và phát huy giá trị của Văn Miếu Trấn Biên không chỉ là trách nhiệm của ngành văn hóa, mà còn là sứ mệnh chung của thế hệ trẻ hôm nay.
Tin, ảnh: Thanh Thảo
